Kiba (sikidy)

Avy amin'i Wikipedia

Ny Kiba na Akiba na Trano, araka ny fanaovana sikidy malagasy, dia ny tsanganan-tsikidy fahenina ambin' ny folo farany, anisan' ny tsanganan-tsikidy valo atao hoe tera-tsikidy, izay apetraka any amin' ny fàfana faharoa eo ambanin' ireo atao hoe renin-tsikidy. Vokatry ny fampifanampiana ny soratry ny Zanahary (na Haky) sy ny an' ny Tale no ahazoana ny Kiba, izay anondroana ny trano fonenana tokoa na ny trano.

Fanasokajiana[hanova | hanova ny fango]

Anisan' ny tsanganan-tsikidy valo atao hoe tera-tsikidy, izay apetraka any amin' ny fàfana faharoa eo ambanin' ireo atao hoe renin-tsikidy, ny Kiba.

Fomba fahazoana ny Kiba[hanova | hanova ny fango]

Misy vaniny efatra toy ny tsanganan-tsikidy malagasy rehetra ny Kiba na Trano: misy "lohany" sy "tratrany" sy "valahany" na "vaniany" ary "tongony". Mba hahazoany ny soratry ny Kiba dia manambatra ny isam-boan-tsikidy ao amin' ny soratry ny Zanahary sy ny an' ny Tale ny mpisikidy, ka ny fitambaran' ny lohan' ireo tsanganan-tsikidy roa ireo no lohany, ny fitambaran' ny tratran' ireo tsanganan-tsikidy roa ireo no tratrany, ny fitambaran' ny vanian' ireo tsanganan-tsikidy roa ireo no vaniany, ary ny fitambaran' ny tongotr' ireo tsanganan-tsikidy roa ireo no tongony. Tsy misy intsony ny tsanganan-tsikidy vokatry ny fampifanampiana ny soratry ny Trano amin' ny an' ny tsanganana hafa. Tsy miteraka ny Kiba.

Hevitry ny hoe Kiba[hanova | hanova ny fango]

Anondroana ny trano fonenana tokoa ny trano ny Kiba. Ny Kiba dia mety hisehoan' ny iray amin' ny sora-tsikidy enina ambin' ny folo toy ny Tareky (1 1 1 1), ny Jama na Asombola (2 2 2 2), ny Asorasady (2 2 1 1), ny Alahasady (1 1 2 2), ny Alitsimay (2 1 1 2), sns. Ny fanakarana ny hevitry ny Kiba no ahalalana ny mombamomba ny "trano fonenana".

Jereo koa[hanova | hanova ny fango]

Tahirin-kevitra azo anovozana[hanova | hanova ny fango]

Boky[hanova | hanova ny fango]

  • Chemillier, Marc, Denis Jacquet, Victor Randrianary & Marc Zabalia, 2005, "L'art des devins à Madagascar", Pour la science 47 : Mathématiques exotiques : 90-95.
  • Dandouau (André.), "Ny fahombiazan' ny sikidy" in Bulletin de l'Académie Malgache, Tananarive, 1908 (pp. 62-72).
  • Decary (Raymond), La divination malgache par le sikily, Paris, Publication du Centre Universitaire des Langues Orientales vivantes (Volume IX), 1970. ELIADE (Mircea), Le sacré et le profane, Paris, Gallimard, 1965.
  • Decary, Raymond, avec la collab. de Marcelle Urbain-Faublée, 1970, La Divination malgache par le Sikidy. Paris, Paul Geuthner.
  • Rabedimy (Jean François), Pratiques de divination à Madagascar ; Techniques du Sikily en Pays Sakalava Menabe, Travaux et Documentation de l’ORSTOM (N°51), PARIS, 1976
  • Russillon (Henri), "Le sikidy malgache" in Bulletin de l’Académie Malgache, (Vol VI), Tananarive, 1908-1909 (p.p. 115-162).
  • Sibree, James (June 1862). "Divination among the Malagasy, Together with Native Ideas as to Fate and Destiny". Folklore. 3 (2): 193–226.

Rohy ivelany[hanova | hanova ny fango]